Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO

I Ocenianie na lekcjach języka polskiego

Uczniowie oceniani są według skali określonej w przepisach ogólnych wewnątrzszkolnych zasad oceniania.

1. W trakcie procesu nauczania nauczyciel ocenia poziom wiedzy i umiejętności ucznia, określa jego postępy w opanowaniu wymagań edukacyjnych przewidzianych w podstawie programowej i wybranym programie nauczania.

2. Przedmiotem oceny z języka polskiego są:

· wiadomości i umiejętności zdobywane przez ucznia w procesie nauczania,

· rozumienie i umiejętność interpretacji faktów,

· poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna wypowiedzi,

· poprawność formułowania wypowiedzi ustnej,

· znajomość lektur szkolnych,

· przygotowanie do lekcji,

· aktywność ucznia na lekcjach i w pracy pozalekcyjnej,

· prezentowana przez ucznia postawa.

3. Na ocenę śródroczną z języka polskiego składają się oceny różnych form aktywności ucznia:

- przynajmniej 2 oceny z prac klasowych stylistycznych,

- przynajmniej 2 oceny ze sprawdzianów gramatycznych,

- przynajmniej 2 oceny z prac domowych (stylistycznych, z nauki o języku, wiedzy o literaturze, analizy tekstów literackich),

- przynajmniej 2 oceny z dyktand.

Oceniane są również:

· kartkówki,

· odpowiedzi ustne,

· ćwiczenia i zadania wykonywane w klasie (indywidualnie i w grupie),

· aktywność na lekcji i samoocena dokonywana przez uczniów,

· wygłaszanie tekstów z pamięci,

· zeszyt przedmiotowy,

· przygotowanie do lekcji,

· dodatkowe prace dla chętnych,

· udział w konkursach i olimpiadach.

4. Sposobem kontroli wiedzy i umiejętności zdobytych przez uczniów w procesie nauczania są:

· sprawdziany, prace klasowe, testy,

· kartkówki,

· prace domowe,

· odpowiedzi ustne,

· zeszyt przedmiotowy.

5. Sprawdziany (testy, prace klasowe) są zapowiadane co najmniej tydzień wcześniej. Uczeń zobowiązany jest zaliczyć wszystkie przewidziane w danym półroczu sprawdziany.
Przy nieobecności usprawiedliwionej ucznia, termin zaliczenia materiału uczeń uzgadnia z nauczycielem. Przy nieobecności nieusprawiedliwionej uczeń powinien pisać sprawdzian na następnej lekcji. Jeżeli uczeń z nieuzasadnionych przyczyn odmawia napisania sprawdzianu, otrzymuje ocenę niedostateczną.

6. Poprawa ocen z pracy klasowej, sprawdzianu, testu, dyktanda jest uzgadniana z nauczycielem, możliwa w czasie 1 tygodnia po oddaniu wymienionych prac. Ocen z odpowiedzi ustnych i zadań domowych nie poprawia się.

7. Kartkówki to zapowiedziane lub niezapowiedziane sprawdziany 15-minutowe, obejmujące wiedzę i umiejętności z zakresu trzech ostatnich lekcji. Po sprawdzeniu i wystawieniu oceny kartkówka jest podpisana przez jego rodziców.

8. Prace domowe są kontrolowane na bieżąco. Oceniając je, nauczyciel bierze pod uwagę poprawność merytoryczną i językową pracy. Zadania domowe mogą być krótkie lub długoterminowe. Spisywanie (od kolegów, z internetu, ściąg itp.) tych prac jest równoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej.

9. Oceniając twórcze prace pisemne (wypracowania) nauczyciel sprawdza umiejętności uczniów w redagowaniu różnych form wypowiedzi. Ocenie podlega zrozumienie tematu, znajomość opisywanych zagadnień, sposób prezentacji, znajomość danej formy wypowiedzi, poprawność językowa, ortograficzna i interpunkcyjna, bogactwo słownictwa, konstrukcja pracy i jej forma graficzna.

10. Nauczyciel ma prawo pytać z 3 ostatnich lekcji lub na lekcji powtórzeniowej z całego działu. Przy ocenie wypowiedzi ustnej bierze się pod uwagę znajomość zagadnień, samodzielność wypowiedzi, kulturę języka, precyzję, jasność, oryginalność ujęcia tematu.

11. W ciągu półrocza uczeń jest przynajmniej raz oceniany z recytacji utworu poetyckiego
lub prozy. Oceniając recytację nauczyciel bierze pod uwagę zgodność z tekstem, płynność (bez zająknięć, poprawek, czekania na podpowiedź), odpowiednią interpretację utworu, intonację, dostosowanie tempa mówienia do treści oraz nastroju utworu.

12. Uczeń może być oceniony za pracę na lekcji (wypowiedź, wnioskowanie, argumentowanie, przygotowanie dodatkowych informacji na lekcję i umiejętne ich wykorzystanie w podczas zajęć, efektywną pracę w zespole, systematyczność, wykonywanie mniejszych dodatkowych prac itp.).

13. Przy ocenie zeszytu przedmiotowego uwzględnia się odrabianie prac domowych, systematyczność w zapisywaniu tematów lekcji i notatek z zajęć, prace dodatkowe, estetykę. Ocenia się je przynajmniej 2 razy w półroczu.

14. Uczeń z przyczyn usprawiedliwionych ma prawo być dwukrotnie w ciągu półrocza nieprzygotowany do lekcji bez względu na powód.

15. Za nieprzygotowanie do lekcji (brak zeszytu, ćwiczeń lub książki) uczeń otrzymuje cząstkową uwagę negatywną, za niewłaściwą pracę na lekcji, w zespole, brak pracy domowej uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.

16. Za pracę na lekcji uczeń może otrzymać ocenę (od celującej do niedostatecznej). Nauczyciel ma prawo za odpowiedzi krótsze i mniej szczegółowe nagrodzić go „plusem” (pięć „+” = ocena bardzo dobra, 10 "+" = ocena celująca). Jeżeli uczeń nie wykonuje poleceń nauczyciela, nie robi ćwiczeń, błędnie odpowiada na pytania, na które padła wcześniej odpowiedź lub wynika ona z toku lekcji, nauczyciel może postawić mu znak „minus” (pięć „–” = ocena niedostateczna) lub ocenę niedostateczną.

17. Ocena jest informacją dla ucznia, jego rodziców i nauczyciela w jakim stopniu uczeń opanował dany dział kształcenia.

18. Oceny śródroczna i roczna nie są średnimi arytmetycznymi wszystkich ocen, jej podstawą są wyniki sprawdzianów i prac wykonywanych w klasie, odzwierciedla jednak pracę ucznia, wiedzę, umiejętności, aktywność i systematyczność.

19. Ocena roczna obejmuje osiągnięcia ucznia w I i II półroczu.

20. Do ocen cząstkowych można dopisywać znak „ + ” lub „ – ’’. Ocena roczna powinna być zapisana w dzienniku pełną nazwą, bez dodatkowych znaków.

21. O postępach w nauce uczeń i jego rodzice powiadamiani są w formie oceny – stopnia, oceny ustnej.

22. Ocenę ze sprawdzianów ustala się według skali procentowej:

100-90% => bardzo dobry (5)

89-75% => dobry (4)

74-50% => dostateczny (3)

49-30% => dopuszczający (2)

29-0% => niedostateczny ( 1)

23. Przy ocenianiu poprawności ortograficznej dyktanda stosuje się zasadę:

bezbłędnie => bardzo dobry

1- 2 błędy => dobry

3- 4 błędy => dostateczny

5- 6 błędów => dopuszczający

7 i więcej błędów => niedostateczny

Błędem ortograficznym obniżającym ocenę jest niepoprawna pisownia wyrazów ze znanymi dla ucznia zasadami.

Pomyłka to na przykład przestawianie lub gubienie liter, opuszczanie znaków diakrytycznych (ale tylko wtedy, gdy nie chodzi o zróżnicowanie głosek i wyrazów).

3 błędy interpunkcyjne traktuje się jako 1 błąd ortograficzny, ale tylko wtedy, jeżeli przed dyktandem powtarzano również interpunkcję. BŁĘDY PODSTAWOWE (zasadnicze) dotyczą zasad pisowni wyrazów z:

u – ó ,

ż – rz ,

h – ch ,

nie z poznanymi częściami mowy ,

wielka litera ,

pisownia łączna przyimka z rzeczownikiem lub inną częścią mowy deklinującą się.

BŁĘDY DRUGIEGO RZĘDU dotyczą pozostałych zasad.

3 błędy II rzędu = 1 błąd I rzędu

24. Uczniom posiadającym odpowiednie opinie i orzeczenia z poradni pedagogiczno-psychologicznej obniżane są wymagania edukacyjne zgodnie z zaleceniami tej poradni.

Kryteria oceniania prac stylistycznych

OCENA

TEMAT

KOMPOZYCJA

JĘZYK, SKŁADNIA,

ORTOGRAFIA, INTERPUNKCJA

ZAPIS

niedostateczny

całkowite niezrozumienie tematu, zupełna nieznajomość materiału rzeczowego

bezład, chaos, przypadkowość

język bardzo ubogi, styl nieporadny, poważne błędy składniowe, językowe, ortograficzne, interpunkcyjne

pismo nieczytelne, praca pokreślona

dopuszczający

bardzo mała część pracy realizuje temat, powierzchowność realizacji, błędy rzeczowe oraz w interpretacji utworu

rozumowanie chaotyczne, brak spójności, błędy logiczne, sprzeczności, zachwiane proporcje między częściami pracy

język ubogi, błędy fleksyjne, frazeologiczne, składniowe, ortograficzne i interpunkcyjne

brak akapitów, pismo miejscami nieczytelne

dostateczny

tylko część pracy realizuje temat, powierzchowność, dominuje rela-cjonowanie, sądy odtwórcze, zdarzają się błędy w interpretacji oraz rzeczowe

zachowane są najważniejsze cechy wybranej formy, zdarzają się błędy logiczne, mało przejrzysty tok rozumowania, zachowane proporcje między częściami

przeciętny zasób słownictwa, zdarzają się powtórzenia, użycie słów w nieodpowiednim znaczeniu, nieliczne błędy stylistyczne, brak rażących błędów językowych, ortograficznych, interpunkcyjnych, schematyczna struktura zdań

rozchwiany margines, niska estetyka

dobry

temat w pełni zrozumiały, poprawnie rozwinięty, dobra znajomość podawanych przykładów, próby samodzielnego wnioskowania i oceniania, dopuszczalne niewielkie błędy rzeczowe

poprawny dobór formy wypowiedzi, kompozycja poprawna, zachowana trójdzielność wypowiedzi, logiczny tok rozumowania, nieznaczne uchybienia w spójności tekstu

zasób słownictwa niezbyt bogaty, słowa użyte we właściwym znaczeniu, poprawna fleksja i składnia, rzadkie błędy ortograficzne i interpunkcyjne, składnia mało urozmaicona

pismo czytelne, występują drobne usterki graficzne, akapity zastosowane poprawnie

bardzo dobry

pełne zrozumienie tematu, jego wyczerpujące rozwinięcie, twórcze spojrzenie na temat, myśli samodzielne, gruntowna znajomość wykorzystanych przykładów, samo-dzielne wnioskowanie i ocenianie

kompozycja zgodna z formą, tok myślenia przejrzysty, logika
i sprawność rozumowania, spójność poszczególnych części, konsekwencja w narracji

bogate słownictwo, wypowiedź jasna i precyzyjna, bezbłędna fleksja, zróżnicowana budowa zdań, sporadyczne usterki składniowe, frazeologiczne, interpunkcyjne, dopuszczalny błąd ortograficzny

praca czytelna, uzasadnione akapitowanie,

celujący

pełne zrozumienie tematu oryginalne ujęcie, wyczerpujące rozwinięcie, samodzielność myślenia, trafny dobór materiału rzeczowego, celna interpretacja

trafny wybór formy, zgodna z nią kompozycja, tok rozumowania przejrzysty, wewnętrzna spójność

słownictwo bogate, wypowiedź żywa, swobodna, jasna i precyzyjna, poprawna fleksja, frazeologia, bezbłędna i zróżnicowana składnia, poprawna interpunkcja, dopuszczalny błąd w trudnym wyrazie

praca czytelna, uzasadnione akapitowanie,

wyrównany margines

OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY IV

niedostateczny

-poziom umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi klasy czwartej uniemożliwia osiąganie celów polonistycznych,

-uczeń nie potrafi wykonać zadań o niewielkim poziomie trudności

dopuszczający

-poziom umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi klasy czwartej umożliwia osiąganie celów polonistycznych,

-uczeń potrafi wykonać zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim poziomie trudności

dostateczny

-poziom zdobytych umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi klasy czwartej pozwala na rozwijanie kompetencji ujętych w programie i wynikających z podstawy programowej,

-uczeń wykonuje zadania teoretyczne i praktyczne typowe o średnim poziomie trudności ujętych w programie i wynikających z podstawy programowej

dobry

-uczeń poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności ujęte w programie nauczania i wynikające z podstawy programowej, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne

bardzo dobry

-uczeń sprawnie się posługuje zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie nauczania i wynikające z podstawy programowej, potrafi zastosować poznaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach

celujący

-uczeń biegle się posługuje zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych objętych programem nauczania i wynikających z podstawy programowej, proponuje rozwiązania nietypowe; jest twórczy, rozwija własne uzdolnienia

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY IV

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą.

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji

SŁUCHANIE

-skupia uwagę na krótkich wypowiedziach innych osób,

- reaguje na wypowiedzi innych werbalnie i niewerbalnie (mimiką, gestem, postawą),

-rozumie polecenia nauczyciela, wypowiedzi innych uczniów,

-rozpoznaje proste intencje nadawcy, np. pytanie, prośbę, odmowę, zaproszenie, przeprosiny,

-wskazuje najważniejsze informacje w wysłuchanym niedługim tekście, zwłaszcza w jego warstwie dosłownej,

-rozumie ogólny sens słuchanych utworów

CZYTANIE

-identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w prostych tekstach literackich oraz typowych sytuacjach znanych uczniowi z doświadczenia i obserwacji,

-rozpoznaje proste intencje nadawcy, np. pytanie, prośbę, odmowę, zaproszenie, przeprosiny,

-wskazuje najważniejsze informacje w przeczytanym tekście, zwłaszcza w dosłownej warstwie tekstu i wyrażone wprost,

-rozumie dosłowne znaczenie wyrazów w wypowiedzi,

-rozumie ogólny sens czytanych utworów,

-stara się czytać teksty płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym

DOCIERANIE DO INFORMACJI

-sprawdza pisownię wyrazu w słowniku ortograficznym

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury

-mówi o swoich reakcjach czytelniczych,

-odróżnia fikcję od rzeczywistości,

-odróżnia elementy fantastyczne od realistycznych,

-określa wybrane elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: czas, miejsce, bohaterowie, zdarzenia,

-zna cechy baśni i legendy,

-wyodrębnia film i spektakl spośród innych przekazów i tekstów kultury

III. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

-nawiązuje i podtrzymuje kontakt werbalny z innymi uczniami i nauczycielem,

-formułuje proste pytania i udziela prostych pod względem konstrukcyjnym odpowiedzi,

-wypowiada komunikaty zawierające proste informacje,

-wyraża wprost swoje intencje,

-odróżnia sytuację oficjalną od nieoficjalnej i potrafi odpowiednio do sytuacji komunikacyjnej skierować prośbę, pytanie, odmowę, wyjaśnienie, zaproszenie,

-stosuje podstawowe zwroty grzecznościowe podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem,

-mówi na temat, opowiada o obserwowanych zdarzeniach, akcji książki, filmu,

-za pomocą kilku prostych zdań opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę

-za pomocą kilku prostych zdań opisuje obraz, ilustrację, plakat,

-stosuje wyrazy o znaczeniu dosłownym,

-wygłasza tekst utworu z pamięci

PISANIE

-stosuje wielką literę na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu,

-zna podstawowe zasady dotyczące pisowni wielką literą oraz pisowni ó – u, rz – ż, ch – h,

-dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu,

-tworzy proste wypowiedzi na podany temat,

-uzupełnia prosty schemat, tabelę,

-zna podstawowe zasady układu graficznego listu prywatnego, dialogu, zaproszenia, planu ramowego wypowiedzi i z pomocą nauczyciela zapisuje list, dialog, układa plan ramowy wypowiedzi, redaguje zaproszenie,

-zapisuje kilkuzdaniowe opowiadanie odtwórcze,

-za pomocą kilku prostych zdań tworzy opis przedmiotu, miejsca, krajobrazu, postaci, zwierzęcia,

-za pomocą kilku prostych zdań tworzy opis obrazu, ilustracji, plakatu,

-stosuje wiedzę językową w zakresie: słownictwa (np. dobiera wyrazy bliskoznaczne), składni (konstruuje poprawne zdania pojedyncze, stosuje wielkie litery na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na końcu), fleksji (wskazuje czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki i przysłówki w zdaniu, przy pomocy nauczyciela określa formę odmiennych części mowy), fonetyki (zna alfabet, dzieli wyrazy na litery, głoski i sylaby),

-stara się o estetykę zapisu wypowiedzi

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dopuszczającą oraz:

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji

SŁUCHANIE

-słucha innych i uczestniczy w rozmowie, zadaje pytania, odpowiada,

-wybiera najważniejsze informacje z wysłuchanego tekstu, tworzy prostą notatkę w formie tabeli, schematu, kilkuzdaniowej wypowiedzi,

-powtarza swoimi słowami ogólny sens usłyszanej wypowiedzi, opowiada fabułę usłyszanej historii,

-rozpoznaje nastrój słuchanych komunikatów

CZYTANIE

-identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi,

-określa temat i główną myśl tekstu,

-oddziela informacje ważne od drugorzędnych,

-wybiera potrzebne informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu,

-wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi,

-rozpoznaje cechy zaproszenia, życzeń, ogłoszenia, instrukcji, przepisu,

-wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie,

-poprawnie artykułuje i akcentuje wyrazy, stosuje intonację zdaniową podczas głośnego czytania utworów

DOCIERANIE DO INFORMACJI:

-wybiera odpowiednie informacje ze słownika ortograficznego, encyklopedii, czasopisma, stron internetowych

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury

-nazywa swoje reakcje czytelnicze,

-dostrzega cechy wyróżniające teksty artystyczne (poetyckie i prozatorskie) oraz użytkowe,

-odróżnia autora od osoby mówiącej w utworze,

-określa i nazywa elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: czas, miejsce, bohaterowie, zdarzenia,

-wskazuje cechy baśni i legendy w utworze,

-wie, czym jest: wers, zwrotka, rym,

-wskazuje w tekście porównanie, przenośnię,

-wyodrębnia film spośród innych dziedzin sztuki,

-zna pojęcia: gra aktorska, dekoracja, kostiumy, rekwizyty, inscenizacja, scena, widownia, próba,

-przypisuje cechy bohaterom oraz ocenia ich postawy w odniesieniu do takich wartości, jak np. miłość–nienawiść, przyjaźń – wrogość

-odczytuje sens utworów na poziomie semantycznym (dosłownym),

-odczytuje morał baśni

III. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

-świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej,

-dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji, świadomie dobiera różne typy wypowiedzeń prostych i rozwiniętych, wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące,

-formułuje pytania otwarte,

-udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych,

-wypowiada się w kilku logicznie ze sobą połączonych zdaniach na tematy związane z codziennością, otaczającą rzeczywistością, lekturą,

-stosuje zwroty grzecznościowe i odpowiednie konstrukcje składniowe (np. tryb przypuszczający) podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem,

-wskazuje wyrazy o znaczeniu dosłownym i metaforycznym,

-składa życzenia, tworzy wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry,

-wypowiada się w sposób uporządkowany: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne,

-opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni,

-dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne,

-recytuje utwór poetycki, oddając jego ogólny nastrój i sens,

-stosuje zasady poprawnej wymowy i akcentowania wyrazów rodzimych,

-posługuje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi (mimiką, gestem)

PISANIE

-stosuje podstawowe zasady ortografii dotyczące pisowni ó – u, rz – ż, ch – h i interpunkcji,

-odróżnia nazwy własne od pospolitych i potrafi zastosować odpowiednie zasady dotyczące pisowni wielką literą

-dzieli wyrazy na głoski i litery, rozróżnia funkcję zmiękczającą i sylabotwórczą w typowych przykładach,

-konstruuje i zapisuje kilkuzdaniowe wypowiedzi poprawne pod względem logiczno-składniowym,

-używa wypowiedzeń pojedynczych i złożonych,

-w zależności do adresata i sytuacji świadomie dobiera wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące,

-zapisuje pytania otwarte,

-udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych,

-samodzielnie zapisuje dialog,

-dzieli wypowiedzi na części kompozycyjne,

-tworzy ramowy plan wypowiedzi,

-układa opowiadanie odtwórcze,

-redaguje notatkę w formie prostego schematu, tabeli, planu,

-zapisuje prostą instrukcję, np. przepis kulinarny, zasady gry,

-tworzy opis przedmiotu, miejsca, krajobrazu, postaci, zwierzęcia, obrazu, ilustracji, plakatu, stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni,

-w liście prywatnym, dialogu, zaproszeniu stosuje odpowiedni układ graficzny,

-stosuje wiedzę językową w zakresie: słownictwa (wykorzystuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne w tworzonym tekście), składni (konstruuje zdania pojedyncze proste i rozwinięte oraz wypowiedzenia złożone, używa różnych typów wypowiedzeń: oznajmujących, rozkazujących, pytających, wykrzyknikowych), fleksji (określa formę gramatyczną czasowników, rzeczowników, przymiotników; łączy wypowiedzenia składowe za pomocą spójnika w wypowiedzenie złożone; poprawnie zapisuje formy bezokoliczników oraz formy rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego czasowników w czasie przyszłym i przeszłym), fonetyki (wykorzystuje umiejętność dzielenia wyrazów na sylaby przy przenoszeniu wyrazów do następnej linijki),

-stosuje zasady estetycznego zapisu tekstu

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dostateczną oraz:

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji

SŁUCHANIE

-koncentruje uwagę podczas słuchania dłuższych wypowiedzi innych, a zwłaszcza odtwarzanych utworów,

-odróżnia informacje ważne od mniej ważnych,

-na podstawie słuchanego tekstu tworzy samodzielną notatkę: rysuje plan, ilustracje do tekstu, formułuje pytania,

-właściwie odbiera intencje nadawcy komunikatu,

-odczytuje przenośny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich

CZYTANIE

-wyszukuje w wypowiedzi informacje wyrażone pośrednio,

-wskazuje akapit,

-oddziela informacje ważne od drugorzędnych,

-wybiera i wykorzystuje informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu,

-wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi oraz samodzielnie tłumaczy przenośne znaczenie wybranych wyrazów, związków wyrazów w wypowiedzi,

-wskazuje typowe elementy konstrukcyjne i stylistyczne w zaproszeniach, życzeniach, ogłoszeniach, instrukcjach, przepisach,

-rozumie funkcje części składowych wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie,

-głośno czyta utwory, uwzględniając zasady poprawnej artykulacji i intonacji

DOCIERANIE DO INFORMACJI:

-wybiera informacje niewyrażone wprost z rożnych źródeł, np. czasopism, stron internetowych

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury

-uzasadnia swoje reakcje czytelnicze,

-analizuje elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: czas, miejsce, bohaterowie, zdarzenia,

-identyfikuje baśń i legendę,

-rozumie podstawową funkcję wersu, zwrotki, rymu,

-rozumie funkcję akapitu jako logicznie wyodrębnionej całości w tekście,

-objaśnia znaczenia porównań i przenośni w tekście,

-wyodrębnia elementy dzieła filmowego, odróżnia film animowany i aktorski,

-charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy odnoszące się do takich wartości, jak np. miłość– nienawiść, przyjaźń – wrogość,

-odczytuje przesłanie utworu

III. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

-przedstawia własne zdanie w rozmowie,

-świadomie dobiera intonację zdaniową,

-udziela odpowiedzi w formie krótkiej wypowiedzi,

-uczestniczy w rozmowie związanej z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami; łączy za pomocą odpowiednich spójników współrzędne związki wyrazowe w zdaniu,

-wypowiada się w roli świadka i uczestnika zdarzeń,

-stosuje poprawne formy gramatyczne rzeczownika, przymiotnika, czasownika,

-gromadzi wyrazy określające i nazywające cechy charakteru na podstawie zachowań i postaw,

-wypowiada się logicznie i w sposób uporządkowany: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe, zwłaszcza przysłówki,

-w sposób uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosując słownictwo służące do formułowania ocen i opinii, emocji i uczuć,

-objaśnia znaczenia dosłowne i metaforyczne wyrazów,

-odróżnia wyrazy pokrewne od synonimów,

-umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie: słownictwa (wzbogaca tworzony tekst wyrazami bliskoznacznymi i przeciwstawnymi), składni (stosuje różnorodne typy zdań: pojedyncze i złożone; celowo używa rożnych typów wypowiedzeń: pytających, oznajmujących, wykrzyknikowych, rozkazujących w zależności od sytuacji komunikacyjnej; stosuje się do zasad poprawnej interpunkcji), fleksji (używa odmiennych części mowy w poprawnych formach), fonetyki (stosuje wiadomości z zakresu podziału wyrazów na litery, głoski i sylaby w poprawnym ich zapisie),

-wygłasza tekst poetycki z pamięci, posługując się pauzą, barwą głosu,

-stosuje się do zasad właściwego akcentowania wyrazów i intonowania wypowiedzeń

PISANIE

-stosuje poznane zasady ortografii dotyczące pisowni ó – u, rz – ż, ch –h i interpunkcji oraz potrafi je zastosować w sytuacjach nietypowych (np. wykorzystać wiedzę o wyrazach pochodnych i rodzinie wyrazów),

-w kilkuzdaniowych wypowiedziach związanych z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami łączy za pomocą odpowiednich spójników współrzędne związki wyrazowe i stosuje się do zasad interpunkcji,

-w wypowiedziach stosuje poprawne formy gramatyczne rzeczownika, przymiotnika, czasownika,

-w tekstach świadomie stosuje wyrazy bliskoznaczne,

-w wypowiedziach gromadzi wyrazy określające i nazywające cechy charakteru na podstawie zachowań i postaw,

-układa życzenia, zapisuje przepis, instrukcję, ogłoszenie,

-stosuje akapit jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi,

-pisze logiczne i uporządkowane pod względem chronologicznym opowiadanie, streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe, zwłaszcza przysłówki; opowiada z perspektywy świadka i uczestnika zdarzeń,

-zapisuje dialog w opowiadaniu,

-w sposób uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosując słownictwo służące do formułowania ocen i opinii, emocji i uczuć,

-dostrzega błędy ortograficzne i interpunkcyjne w tworzonej wypowiedzi i je poprawia

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę dobrą oraz:

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji

SŁUCHANIE

-przekazuje treść wysłuchanych wypowiedzi,

-odczytuje przenośny sens wysłuchanych utworów prozatorskich i poetyckich,

-wyraża swoje zdanie na temat wysłuchanego komunikatu,

-nazywa intencje nadawcy komunikatu

CZYTANIE

-wyszukuje w wypowiedzi informacje wyrażone pośrednio i wykorzystuje je w wypowiedzi np. opisującej lub oceniającej postać fikcyjną lub rzeczywistą,

-wskazuje akapit,

-oddziela informacje ważne od drugorzędnych i wykorzystuje je w odczytywaniu znaczeń dosłownych i przenośnych,

-odczytuje i wykorzystuje treści zawarte w artykule, instrukcji, przepisie, tabeli, schemacie i notatce,

-wskazuje i odczytuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi,

-wskazuje typowe elementy konstrukcyjne i stylistyczne w zaproszeniach, życzeniach, ogłoszeniach, instrukcjach, przepisach,

-ma świadomość konstrukcji wypowiedzi i rozumie funkcje takich części składowych wypowiedzi, jak tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie,

-głośno czyta utwory, wykorzystując umiejętność poprawnej artykulacji i intonacji, aby oddać sens odczytywanego tekstu

DOCIERANIE DO INFORMACJI

-wybiera informacje wyrażone pośrednio w rożnych źródłach, np. czasopismach, stronach internetowych; konfrontuje je z innymi źródłami

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury

-konfrontuje swoje reakcje czytelnicze z innymi odbiorcami,

-objaśnia funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w utworze epickim,

-wykorzystuje wiedzę na temat wersu, zwrotki, rymu do interpretacji utworu,

-objaśnia funkcję porównań i przenośni w tekście,

-wyróżnia wśród przekazów audiowizualnych programy informacyjne, rozrywkowe, reklamy,

-charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy odnoszące się do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość; konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami

III. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

-uzasadnia własne zdanie w rozmowie, podaje odpowiednie przykłady, stosuje się do reguł grzecznościowych,

-rozpoczyna i podtrzymuje rozmowę na temat lektury czy dzieła filmowego,

-udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym i stylistycznym,

-w rozmowie związanej z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami stosuje frazeologizmy i przysłowia związane z omawianą tematyką,

-poprawnie stosuje formy czasu teraźniejszego oraz formy rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego w czasie przeszłym i przyszłym,

-w opisie dzieła kultury stosuje słownictwo wyrażające stosunek odbiorcy wobec dzieła,

-interpretuje przenośne treści utworów poetyckich przewidzianych w programie nauczania,

-zaznacza akcenty logiczne, stosuje pauzy, dostosowuje tempo recytacji do treści utworu,

-wzbogaca komunikat pozawerbalnymi środkami wypowiedzi,

-dokonuje samokrytyki wypowiedzi i doskonali ją pod względem konstrukcji i języka

PISANIE

-komponuje poprawne pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym, fleksyjnym, składniowym wypowiedzi o przejrzystej, logicznej kompozycji,

-uzasadnia własne zdanie, podaje odpowiednie przykłady, np. z lektury,

-udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym i stylistycznym,

-w wypowiedziach związanych z lekturą, filmem czy codziennymi sytuacjami stosuje frazeologizmy i przysłowia związane z omawianą tematyką,

-komponuje i przekształca plan wypowiedzi,

-pisze opowiadanie twórcze, list z perspektywy bohatera, baśń,

-w opisie dzieła kultury stosuje słownictwo wyrażające stosunek odbiorcy wobec dzieła,

-sprawnie stosuje wiedzę językową w zakresie: słownictwa (dba o poprawność słownikową tworzonych wypowiedzi, odpowiednio dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, wzbogacając tekst w zależności od formy wypowiedzi i sytuacji komunikacyjnej), składni (tworzy ciekawe pod względem składniowym wypowiedzi, stosuje się do zasad poprawności logiczno-składniowej, dba o poprawną interpunkcję wypowiedzeń złożonych), fleksji (w wypowiedziach stosuje w poprawnych formach odmienne i nieodmienne części mowy przewidziane w programie nauczania, w tym poprawnie stosuje formy czasu teraźniejszego oraz formy rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego w czasie przeszłym i przyszłym), fonetyki (biegle stosuje wiadomości z zakresu fonetyki i wykorzystuje je w poprawnym zapisie wyrazów),

-dokonuje samodzielnej autokorekty napisanego tekstu

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania kryterialne na ocenę bardzo dobrą oraz:

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartych w nich informacji

SŁUCHANIE

-odczytuje i wyjaśnia przenośny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich

CZYTANIE

-czyta ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytycznym, również teksty spoza listy lektur

-wykorzystuje treści zawarte w artykułach, instrukcjach, przepisach, tabelach, schematach i notatkach w tworzeniu własnych wypowiedzi,

-odczytuje głośno utwory poetyckie i prozatorskie i je interpretuje

DOCIERANIE DO INFORMACJI

-wybiera i wykorzystuje informacje z rożnych źródeł (np. czasopism, stron internetowych) we własnych wypowiedziach o charakterze informacyjnym lub oceniającym

II. Analiza i interpretacja tekstów kultury

-porównuje funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w rożnych utworach epickich,

-wskazuje elementy baśni i legendy w innych tekstach kultury,

-dostrzega różnice między celem programów informacyjnych, rozrywkowych, reklam,

-odnosi się do postaw bohaterów fikcyjnych i opisuje otaczającą ich rzeczywistość

III. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

-przedstawia własne stanowisko w związku ze sposobem rozwiązania problemu, wykonania zadania,

-podejmuje rozmowę na temat przeczytanej lektury dzieła także spoza kanonu lektur przewidzianych programem nauczania w klasie czwartej; omawia je w odniesieniu do innych dzieł także spoza kanonu lektur,

-interpretuje metaforyczne i symboliczne treści utworów literackich i plastycznych

PISANIE

-tworzy samodzielne wypowiedzi cechujące się ciekawym ujęciem tematu, poprawną konstrukcją oraz właściwym doborem środków językowych,

-wykazuje się szczególną dbałością o poprawność ortograficzną, interpunkcyjną, fleksyjną i składniową oraz estetykę zapisu wypowiedzi,

-świadomie stosuje wiedzę językową w zakresie treści materiałowych przewidzianych programem nauczania słownictwa, składni, fleksji i fonetyki.

Kryteria ocen w klasie V

KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTURALNE

WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca)

UCZEŃ:

-poprawnie czyta i wygłasza z pamięci tekst poetycki,

-wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze literackim, teatralnym, filmowym,

-rozumie tekst epicki po cichym przeczytaniu,

-poprawnie łączy tytuły lektur omawianych na lekcji z występującymi nich bohaterami,

-zna treść lektur obowiązkowych omawianych na lekcji.

WYMAGANIA PODSTAWOWE (ocena dostateczna)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-rozróżnia elementy realistyczne i fantastyczne,

-wskazuje cechy bohaterów,

-odróżnia osobę mówiącą i narratora od rzeczywistego autora,

-rozumie pojęcia: opis, dialog, opowiadanie,

-zna pojęcia: bajka, baśń, mit, legenda, powieść.

WYMAGANIA ROZSZERZAJĄCE (ocena dobra)

UCZEŃ:

j.w. oraz:

-odróżnia pojęcia fikcji literackiej od rzeczywistości,

-wskazuje w narracji elementy opisu, opowiadania, dialogu,

-poprawnie redaguje dialog,

-w utworze poetyckim wyróżnia środki stylistyczne,

-odróżnia wiersz stroficzny od ciągłego.

- wypowiada się głośno, wyraźnie zwraca się do odbiorcy,

-przyjmuje odpowiednią barwę głosu.

WYMAGANIA DOPEŁNIAJĄCE (ocena bardzo dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-zna cechy gatunkowe bajki, legendy, powieści i potrafi zaliczyć utwór do określonego gatunku,

-we własnym opowiadaniu wprowadza elementy opisu, dialogu,

-samodzielnie dostrzega ogólny sens utworu, przesłanie, ideę, temat,

-samodzielnie ocenia i motywuje postępowanie bohaterów.

FORMY WYPOWIEDZI PISEMNEJ

WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca)

UCZEŃ:

-zna formy wypowiedzi z klasy IV,

-w formie opowiadania przedstawia wybrany fragment lektury,

-odtwarza przebieg wycieczki i imprezy szkolnej (sprawozdanie),

-potrafi opisać wygląd np. kolegi i podać kilka cech charakteru,

-zna kompozycję i układ listu,

-potrafi zredagować krótki i prosty tekst użytkowy.

WYMAGANIA PODSTAWOWE (ocena dostateczna)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-poprawnie wyszuka fragment lektury do charakterystyki postaci,

-samodzielnie wypisze z tekstu nazwiska bohaterów, nazwy miejsc akcji.

WYMAGANIA ROZSZERZAJĄCE (ocena dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-samodzielnie redaguje formę sprawozdania,

-samodzielnie sporządza plan zdarzeń,

-formy wypowiedzi charakteryzują się poprawną kompozycją, odpowiednią treścią, bogatym słownictwem.

WYMAGANIA DOPEŁNIAJĄCE (ocena bardzo dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-umiejętnie wprowadza dialog do opowiadania,

-poprawnie redaguje sprawozdanie z częścią komentującą.

NAUKA O JĘZYKU I ORTOGRAFIA

WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca)

UCZEŃ:

-opanował w stopniu dopuszczającym ortografię,

-zna podstawowe części mowy,

-rozpoznaje czasownik i określa formy przy pomocy nauczyciela,

-dostrzega związek czasownika z innymi wyrazami,

-rozpoznaje rzeczownik i określa jego formę,

-rozpoznaje zdanie i równoważnik zdania,

-rozpoznaje głoski,

-poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne na końcu wypowiedzeń.

WYMAGANIA PODSTAWOWE (ocena dostateczna)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-opanował w stopniu dostatecznym ortografię,

-samodzielnie rozpoznaje części mowy i określa ich formy,

-w miarę poprawnie analizuje związki wyrazowe,

-zna liczebniki,

-wyodrębnia i nazywa podstawowe części zdania,

-określa cechy głosek: dźwięczność, nosowość, miękkość.

WYMAGANIA ROZSZERZAJĄCE (ocena dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-opanował w stopniu dobrym ortografię,

-rozumie i rozpoznaje temat i końcówkę w odmianie wyrazu,

-zna pojęcie oboczności głosek na prostych przykładach,

-rozumie stosunki współrzędności i podrzędności zespołów składniowych,

-odróżnia związek główny od zespołów pobocznych,

-zna rodzaje określeń (części zdania: przydawka, dopełnienie, okolicznik),

-rozumie pojęcie zdania złożonego współrzędnie i podrzędnie,

-rozumie pojęcie akcentu, podaje przykłady.

WYMAGANIA DOPEŁNIAJĄCE (ocena bardzo dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-opanował w stopniu bardzo dobrym ortografię,

-całkowicie poprawnie analizuje i stosuje związki wyrazowe w zdaniach,

-samodzielnie rozpoznaje wszystkie części zdania,

-dokładnie analizuje zdanie złożone,

-zna wyjątki od podstawowej zasady akcentowania.

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE

W klasie piątej ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na poziomie dopełniającym, a ponadto:

-wykazuje zainteresowanie przedmiotem,

-czyta i zna dodatkowe teksty,

-orientuje się w zagadnieniach języka, literatury i kultury, bardziej niż wymaga tego program,

-jest aktywny, bierze udział, z dobrymi wynikami, w konkursach szkolnych i pozaszkolnych.

Kryteria ocen w klasie VI

KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTURALNE

1.WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca)

UCZEŃ:

-poprawnie czyta i wygłasza z pamięci tekst poetycki,

-wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze literackim, teatralnym, filmowym,

-rozumie tekst epicki po cichym przeczytaniu,

-poprawnie łączy tytuły lektur z nazwiskami autorów,

-zna treść lektur obowiązkowych omawianych na lekcji,

-zna treść lektur.

WYMAGANIA PODSTAWOWE (ocena dostateczna)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-rozróżnia elementy realistyczne i fantastyczne,

-wskazuje cechy bohaterów,

-odróżnia osobę mówiącą i narratora od rzeczywistego autora,

-rozumie pojęcia: opis, dialog, opowiadanie, życzenia, przepis, instrukcja,

-porządkuje wydarzenia , uwzględniając związki przyczynowo-skutkowe,

-zna pojęcia: bajka, baśń, mit, legenda, powieść,

-samodzielnie wyszukuje informacje we wskazanym źródle.

3. WYMAGANIA ROZSZERZAJĄCE (ocena dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-odróżnia pojęcie fikcji literackiej od rzeczywistości,

-czyta płynnie, przejrzyście intencjonalnie,

-wskazuje w narracji elementy opisu, opowiadania, dialogu,

-poprawnie redaguje dialog, opis, opowiadanie, instrukcję, przepis, list, życzenia,

-w utworze poetyckim wyróżnia środki stylistyczne,

-odróżnia wiersz stroficzny od ciągłego.

4. WYMAGANIA DOPEŁNIAJĄCE (ocena bardzo dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-zna cechy gatunkowe bajki, legendy, powieści i potrafi zaliczyć utwór do określonego gatunku,

-we własnym opowiadaniu wprowadza elementy opisu, dialogu,

-samodzielnie dostrzega ogólny sens utworu, przesłanie, ideę, temat,

-samodzielnie ocenia i motywuje postępowanie bohaterów.

FORMY WYPOWIEDZI PISEMNEJ

KRYTERIA OGÓLNE:

WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca)

UCZEŃ:

-zna formy wypowiedzi z klasy czwartej i piątej,

-w formie opowiadania przedstawi wybrany fragment lektury,

-odtworzy przebieg wycieczki i imprezy szkolnej (sprawozdanie),

-potrafi opisać wygląd np. kolegi i podać kilka cech charakteru,

-zna kompozycję i układ listu,

-potrafi zredagować krótki i prosty tekst użytkowy.

WYMAGANIA PODSTAWOWE (ocena dostateczna)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-poprawnie wyszuka fragment lektury do charakterystyki postaci,

-samodzielnie wypisze z tekstu nazwiska bohaterów, nazwy miejsc akcji,

-podejmuje próby porządkowania własnej wypowiedzi,

-przestrzega zasad poprawnej kompozycji tekstu.

WYMAGANIA ROZSZERZAJĄCE (ocena dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-samodzielnie redaguje formę sprawozdania,

-samodzielnie sporządza plan zdarzeń,

-formy wypowiedzi charakteryzują się poprawną kompozycją, odpowiednią treścią, bogatym słownictwem,

-przekaz jest uporządkowany i czytelny, wszystkie elementy powiązane w logiczną całość.

WYMAGANIA DOPEŁNIAJĄCE (ocena bardzo dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-umiejętnie wprowadza dialog do opowiadania,

-poprawnie redaguje sprawozdanie z częścią komentującą,

-różnicuje wypowiedzi w zależności od adresata,

-zajmuje stanowisko w rozmowie, używając odpowiednich argumentów,

-buduje wypowiedź bogatą pod względem leksykalnym i składniowym.

Prace pisemne zawierają recenzję tłumaczącą ocenę, podkreślającą zalety i informującą o elementach, które należy poprawić.

KRYTERIA SZCZEGÓŁOWE:

FORMY WYPOWIEDZI	WYMAGANIA
	PODSTAWOWE	ROZSZERZAJĄCE	DOPEŁNIAJĄCE
	UCZEŃ:
OPOWIADANIE	redaguje opowiadanie w 1. i 3 osobie, buduje wypowiedzenie, zachowując poprawny szyk wyrazów, posługuje się odpowiednimi formami osoby i czasu czasowników, posługuje się określeniami	redaguje opowiadanie na podstawie własnych przeżyć lub lektury	redaguje i właściwie komponuje opowiadanie odtwórcze i twórcze z zastosowaniem dialogu, przytacza i zapisuje poprawnie cudzą wypowiedź, świadomie przekształca tekst ciągły na dialog, poprawnie stosuje mowę niezależną i zależną, indywidualizuje wypowiedzi rozmówców
OPIS	posługuje się określeniami	wykorzystuje słownictwo nazywające ucznia, a także słownictwo oceniające	redaguje opis dzieła sztuki
STRESZCZENIE	streszcza wydarzenia w porządku chronologicznym	streszcza wydarzenia w porządku chronologicznym, niezależnie od kolejności przedstawionej w utworze	posługuje się środkami językowymi zwięźle wyrażającymi treści
CHARAKTERY-ZOWANIE POSTACI	przedstawia charakteryzowaną postać, opisuje jej wygląd, stosuje zwroty i wyrażenia określające wygląd postaci	dostrzega względność ocen, stosuje nazwy nosicieli cech oraz przymiotniki nazywające cechy	stosuje wyrazy ekspresywne, dobiera wyrazy najtrafniejsze, umiejętnie dobiera cytat
SPRAWOZDANIE	zachowuje porządek chronologiczny, zachowuje logiczną ciągłość wypowiedzi	używa w określonych sytuacjach zdań bezpodmiotowych	stosuje znaki interpunkcyjne przy zapisie rzymskich i arabskich liczb
LIST	redaguje list nieoficjalny	redaguje list oficjalny, świadomie posługuje się słownictwem wyrażają- cym intencję wypowiedzi	poprawnie zapisuje zwrot do adresata i zwroty grzecznościowe w liście oficjalnym,stosuje właściwą interpunkcję
NOTATKI Z LEKTURY	redaguje notatkę	wyciąga krótkie wnioski wynikające z analizy tekstów, podsumowujące dyskusję na lekcji,	swobodnie posługuje się równoważnikami zdań i zawiadomieniem

NAUKA O JĘZYKU I ORTOGRAFIA

WYMAGANIA KONIECZNE (ocena dopuszczająca)

UCZEŃ:

-opanował w stopniu dopuszczającym ortografię,

-zna podstawowe części mowy,

-rozpoznaje czasownik i określa formy przy pomocy nauczyciela,

-dostrzega związek czasownika z innymi wyrazami,

-rozpoznaje rzeczownik i określa jego formę,

-rozpoznaje zdanie i równoważnik zdania,

-rozpoznaje głoski,

-dopisuje wyraz pochodny do podstawowego,

-wskazuje wyraz podstawowy,

-dzieli wyraz na sylaby i poprawnie zaznacza akcent w wyrazach typowych,

-poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne na końcu wypowiedzeń.

WYMAGANIA PODSTAWOWE (ocena dostateczna)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-opanował w stopniu dostatecznym ortografię ,

-samodzielnie rozpoznaje części mowy i określa ich formy,

-w miarę poprawnie analizuje związki wyrazowe,

-zna liczebnik,

-wyodrębnia i nazywa podstawowe części zdania,

-sporządza wykres zdania pojedynczego,

-określa cechy głosek: dźwięczność, nosowość, miękkość,

-sprawnie tworzy rodzinę wyrazów,

-oddziela podstawę słowotwórczą od formantu,

-na zasady dotyczące pisowni przedrostków.

WYMAGANIA ROZSZERZAJĄCE (ocena dobra)

UCZEŃ:

j.w. oraz:

-opanował w stopniu dobrym ortografię,

-rozumie i rozpoznaje temat i końcówkę w odmianie wyrazu,

-zna pojęcie oboczności głosek na prostych przykładach,

-rozumie stosunki współrzędności i podrzędności zespołów składniowych,

-odróżnia związek główny od związków pobocznych,

-zna rodzaje określeń (części zdania: przydawka, dopełnienie, okolicznik),

-rozumie pojęcie zdania złożonego współrzędnie i podrzędnie,

-sporządza wykres zdania pojedynczego i złożonego,

-analizuje budowę wyrazu,

-odróżnia przedrostek od przyrostka,

-stara się porządkować rodzinę wyrazów,

-dba o poprawność zapisu, potrafi uzasadnić pisownię słowotwórczą wyraz,

-rozumie pojęcie akcentu, podaje przykłady.

WYMAGANIA DOPEŁNIAJĄCE (ocena bardzo dobra)

UCZEŃ:

j. w. oraz:

-opanował w stopniu bardzo dobrym ortografię,

-całkowicie poprawnie analizuje i stosuje związki wyrazowe w zdaniach,

-samodzielnie rozpoznaje wszystkie części zdania,

-dokładnie analizuje zdanie złożone,

-wyjaśnia znaczenie wyrazów pochodnych na podstawie ich etymologii,

-wnikliwie analizuje budowę wyrazu i rolę formantu w nadawaniu znaczenia nowym wyrazom,

-porządkuje rodzinę wyrazu,

-stosuje poznane zasady w pisaniu wyrazów pochodnych,

-zna wyjątki od podstawowej zasady akcentowania.

WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE (ocena celująca)

W klasie szóstej ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą w zakresie: pisania, czytania i mówienia, nauki o języku, a ponadto:

-wykazuje zainteresowanie przedmiotem,

-czyta i zna dodatkowe teksty,

-orientuje się w zagadnieniach języka, literatury i kultury, bardziej niż wymaga tego program,

-jest aktywny, bierze udział, z dobrymi wynikami, w konkursach szkolnych i pozaszkolnych.