Jak rozkochać dziecko w książkach?

 

Jak rozkochać dziecko w książkach?

 

Oto dwadzieścia dwa pomysły dla nauczycieli, zwłaszcza tych, którzy uczą małe dzieci.

 

1. Od najmłodszych lat otaczaj ucznia książkami, zabierz do biblioteki i czytelni, odwiedzajcie księgarnie i antykwariaty. Nawet jeśli dziecko jeszcze nie potrafi czytać, pomóż mu zrozumieć, że zapisane na papierze znaki odpowiadają wypowiadanym słowom. Niech obserwuje sposób czytania – od lewej do prawej, linijka po linijce, strona po stronie. Niech razem z tobą śledzi palcem tekst.

 

2. Zadawaj uczniom zagadki: Gdzie jest początek książki? Od którego miejsca zaczniemy czytanie? Co mam przeczytać, gdy skończę pierwszą linijkę? Co zrobić, kiedy skończyła się strona?

 

3. Wracaj do znanych tekstów. Zachęcaj dziecko do uczenia się na pamięć i cytowania określeń, zwrotów, fragmentów (zwłaszcza rymowanych).

 

4. Namów uczniów do odgadywania, o czym będzie mowa na następnej stronie. Kiedy opowiedzą dalszy ciąg historii, sprawdźcie, czy odgadli pomysł autora. A może pomysły uczniów są ciekawsze?

 

5. Pamiętaj o książkach spoza literatury pięknej. Dzieci mogą przecież interesować zwierzęta, kosmos, dinozaury lub piłka nożna. Możecie razem obejrzeć Ilustrowany słownik języka polskiego lub inne słowniki dla dzieci.

 

6. Naucz dzieci zwracania uwagi na ilustracje, które często niosą dodatkowe informacje. Poproś, aby na podstawie ilustracji dokładniej opisały bohatera lub otoczenie, w którym przebywa.

 

7. Omawiając ilustracje, zadawaj następujące pytania: Jak wam się podoba las, po którym wędrują dzieci? Czy jest podobny do lasu, w którym byliśmy? Czy chcielibyście się tam znaleźć?

 

8. Zaproponuj dzieciom, aby wyobraziły sobie, że są bohaterami historii, poproś by przedstawiły fragment zdarzeń ze swojego punktu widzenia.

 

9. Ułóżcie z dziećmi opowiadanie. Spróbujcie je spisać (może na komputerze) i wydać w formie książeczki. Zadbaj o umieszczenie w publikacji: tytułu, autora, ilustratora, miejsca i daty wydania. Wyjaśnij, jak powstaje książka. W rozmowach z dziećmi używaj odpowiednich określeń: książka, tytuł, autor, publikacja, opowiadanie, wiersz, treść, wstęp, zakończenie, przedmowa, posłowie, ilustrator, bohater, postać, rozdział itp.

 

10. Nie przymuszaj dzieci do słuchania i rozmowy o książce, jeśli straciły na to ochotę.

 

11. Nie ustalaj z góry czasu na pracę nad książką. Dzieci wyczują przymus i zamiast polubić czytanie, mogą je znienawidzić. Pokaż dziecku, że czytanie jest także twoją przyjemnością i jest dla ciebie ważne. Możecie ustalić czas ciszy – indywidualnej lektury – lub czas na wspólne czytanie jednej książki.

 

12. Nie marnuj żadnej okazji, aby pokazać, że dzięki czytaniu rozwiązujesz codzienne problemy. Razem z dziećmi: sprawdźcie w rozkładzie, o której odjeżdża autobus; przeczytajcie, jaki można dziś zobaczyć film; poszukajcie adresu najbliższego sklepu z rowerami, zróbcie sałatkę według przepisu.

 

13. Naucz dzieci dobrze traktować książki: brać czystymi rękami, ostrożnie przewracać strony, odkładać na specjalną półkę (nie wrzucać do pojemników z innymi zabawkami).

 

14. Znajdź czas na czytanie ze starszymi dziećmi szkolnych lektur i rozmowę o nich.

 

15. Zadbaj aby dzieci, ucząc się czytać, nie odczytywały jedynie mechanicznie wyrazów.

 

16. Zadbaj o zainteresowanie treścią. Sprawdź, czy rozumieją wszystkie słowa.

 

17. Zaproponuj dzieciom, aby po obejrzeniu ilustracji, przeczytaniu tytułu i tytułów rozdziałów zgadły, o czym jest książka. Czytanie będzie służyło sprawdzeniu, czy miały rację.

 

18. Pomóż dzieciom zrozumieć strukturę tekstu, np. wyodrębnić główne postaci, przyczyny i skutki kolejnych zdarzeń. Porozmawiaj o tym, jak zbudowana jest opowieść, co jest jej najważniejszym przesłaniem.

 

19. Pobawcie się w „wyobraź sobie”: Co by było, gdyby bohater nie zdążył na pociąg? Co by było, gdyby mama Kajtka była czarodziejką? Co by było, gdyby to działo się we współczesnym mieście?

 

20. Postaraj się jak najwcześniej przygotować dzieci do lektury różnych tekstów: literackich, informacyjnych, książek, czasopism itp. Pokaż dzieciom, że czasem tylko wyszukujemy informacje, a czasem czytamy dokładnie, aby nie uronić żadnego słowa.

 

21. Pobaw się encyklopedią. Poszukajcie np. czegoś ciekawego o życiu starożytnych Greków, możecie wymienić informacje.

 

22. Pobawcie się słownikiem, np. wyrazów obcych: „Znajdź jakieś bardzo długie słowo na «b». Co ono oznacza?”.

 

 

Jak rozkochać dziecko w książkach, w: „Czytam więc jestem”, dodatek do „Gazety Wyborczej” z dn. 28.09.2004 r.