Jak pisać?

Opowiadanie to forma literacka, polegająca na ukazaniu pewnych wydarzeń w sposób fabularny, czyli wymyślony (fikcyjny). Ukazywane sytuacje zazwyczaj przedstawiane są chronologicznie, w związku przyczynowo-skutkowym, czyli zdarzenia opisywane są w takiej kolejności, w jakiej się wydarzyły. Opowiadanie składa się z trzech części: wstępu, rozwinięcia i zakończenia.
Jest to forma wypowiedzi najbardziej dowolna, pozwalająca rozwinąć wyobraźnię i wykazać się pomysłowością, bogatym słownictwem.

Podstawowa forma narracji (łacińskie narro - opowiadanie) jest znana od wieków.
Utwór niewielkich rozmiarów o luźnej akcji, uzupełnianej epizodami, opisami, refleksją, często puentą (puenta, pointa - dowcipne, celne, zaskakujące sformułowanie, uogólniające podsumowanie, często humorystyczne zakończenie tekstu). W opowiadaniu o jakimś zdarzeniu wyraźnie rysuje się przyczyna, która prowadzi do nieuniknionego skutku. Wtedy puenta ma charakter dydaktyczny. Opowiadanie powinno być interesujące, aby zaciekawiło słuchacza lub czytelnika. W tym celu autor wprowadza element tajemniczości lub stosuje retardację (od łac. retardati - opóźnienie, zatrzymanie) akcji.
W szkole jest dużo opowiadań, od czytanek w podręczniku do lektur. Opowiadania pisali: Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa, Stefan Żeromski. A uczniowie odtwarzają te opowiadania, albo na wzór lektury tworzą własne. Opowiadania mogą być z użyciem dialogu, czyli rozmowę przytacza się w dosłownym brzmieniu (mowa niezależna) lub bez dialogu - wypowiedzi bohaterów są wtedy włączone w narrację, zwykle w zdaniach podrzędnych (mowa zależna). Narrator przedstawia przebieg zdarzenia tak, jakby on był uczestnikiem lub jako postronny obserwator.

Słownictwo
dawno temu, pewnego dnia, nie uwierzycie, co mi się przytrafiło, ale historia, posłuchajcie, działo się to, już wiem, jak to było, do tej pory pamiętam, zrozumiałem że; zarumienił się, opuścił głowę, zacisnął zęby, pięści, itp.; zagadnął, westchnął, bąknął coś pod nosem, zająknął się, wtrącił, odburknął, odrzekł, wykrzyknął, zabrał głos, cedził słówka, mówił łkając, szeptał gorączkowo itp.; raptem, ni stąd ni zowąd, nieoczekiwanie, znienacka, z nagła, nie zwlekając, ospale, powoli, podczas, skoro świt, o zmroku, raptem, w okamgnieniu, wkrótce, lada moment, itp.

Dla ułatwienia można napisać plan opowiadania...

1. Napiszcie, jakie są okoliczności zdarzeń.


2. Określcie czas, w którym wydarzyła się dana historia.


3. Napiszcie w kolejności zdarzenia, które będziecie opisywać.


4. Jeżeli piszecie w pierwszej osobie, to powinniście opisać swoje odczucia.


5. Podsumowanie - możecie skomentować, ale nie musicie, opisywaną historię i jej bohatera.

Jak zacząć?

Wstęp w opowiadaniu powinien zawierać dwa, trzy zdania wprowadzające w tematykę opowiadania.
Przykłady:
Pewnego dnia moi rodzice postanowili, że pojedziemy nad morze...
Na to, co wydarzyło się wczoraj, czekałem cały rok...
Była to bardzo tajemnicza historia...
Był to zwyczajny, wiosenny poranek...

Jak skończyć?

Zakończenie również nie musi być długie, może zawierać dwa, trzy zdania. Może być podsumowaniem opowiadanej historii, dopowiedzeniem brakujących faktów lub puentą.
Przykłady:
Była to najzabawniejsza historia w moim życiu.
Wakacje miałem już za pasem, więc pora do szkoły. Wszystko, co dobre, szybko się kończy.
Wszyscy w klasie myśleli, że Radek był niekoleżeński i zarozumiały. Wszyscy się pomylili. Po tym zdarzeniu okazało się, że on był po prostu nieśmiały.
Wydawało mi się, że to się zdarzyło naprawdę, a to był tylko sen...